Góry i Pogórze Kaczawskie położone są między Jelenią Górą, Złotoryją i Jaworem. Stanowią jeden ze starszych okręgów górniczych w Sudetach. Jest to nieco zapomniana kraina. Jej granice na południu wyznacza dolina Bobru oraz uskok tektoniczny w obrębie Jeżowa Sudeckiego, na zachodzie graniczy z doliną Bobru, na wschodzie z doliną Nysy Szalonej. Na północy Góry Kaczawskie przechodzą w Pogórze Kaczawskie, które z kolei sąsiaduje z Niziną Śląską. Najwyższym szczytem pasma jest Skopiec (724 m. n.p.m.), który znajduje się w Grzbiecie Zachodnim. Jednak według różnych danych ma on od 724 do 718 m n.p.m., dlatego niekiedy za najwyższy szczyt Pogórza Kaczawskiego uważa się Baraniec (720 m n.p.m.). Całe pogórze to teren niewysoki, ale bardzo urzeźbiony. Doliny rzek dzielą go na dwa oddzielne masywy: Grzbiet Zachodni i Wschodni. Oddzielną częścią są Góry Ołowiane, które stanowią część Rudawskiego Parku Krajobrazowego.

Na wzgórzu Połom (667 m. n.p.m.) znajduje się ogromny kamieniołom wapieni z licznymi jaskiniami. Bardzo charakterystycznym elementem krajobrazu na całym pogórzu są samotne powulkaniczne stożki z gołoborzami lub słupami bazaltu. Można je podziwiać przede wszystkim podczas wędrówki 85-kilometrowym żółtym Szlakiem Wygasłych Wulkanów, który ciągnie się od Złotoryi przez m.in. Grodziec, Długotę, Ostrzycę, Organy Wielisławskie, Czartowską Skałę, Wąwóz Myśliborski, wzgórze Rataj do Jawora i Legnickich Pól. Na szczycie Grodziec może zobaczyć gotycko-renesansowy zamek. W wioskach położonych na terenie doliny Kaczawy obejrzymy starą bauerską zabudowę, która pozostała dowodem na bogactwo i wysoki poziom rolnictwa na tym terenie. W miejscowościach takich jak Podgórki, Czernica i Myślibórz znajdują się piękne pałace ziemiańskie.

Także flora i fauna przedstawia się imponująco. Pogórze porastają lasy mieszane, w których największe tereny zajmują buki i świerki. Spotkamy tam nietoperze, jelenie, muflony oraz wiele gatunków ptaków drapieżnych. Ochronie roślinności i zwierzyny służą liczne rezerwaty np. ,,Buki Sudeckie”, góra Miłek koło Wojcieszowa czy Wilcza Góra na przedmieściach Złotoryi. Znajdziemy tu też pomniki przyrody, przede wszystkim bazaltowe organy. Do najsławniejszych należą Małe Organy Myśliborskie na wzgórzu Rataj koło Myśliborza oraz Czartowska Skała między Muchowem i Pomocnym. Najważniejsze części pogórza wchodzą w skład parków krajobrazowych: Doliny Bobru i ,,Chełmy”. Warte uwagi jest też to, że na terenie całych Sudetów możemy podziwiać skały magmowe, niemy ślad wulkanicznej przeszłości tych gór. Mamy też do czynienia z pozostałościami po dawnych kopalniach rud miedzi, ołowiu i złota. W miejscowości Leszczyny organizowane są pokazy historycznych technik wydobycia i wytopu metali tzw. ,,Dymarki Kaczawskie”.

Niewątpliwą atrakcją tego regionu jest zamek w Bolkowie, powstały najprawdopodobniej na przełomie XII i XIII w. Nazwę miejscowości nadał książę świdnicki Bernard na część swojego ojca Bolka I. Ojciec Bernarda rozbudował zamek, otoczył murem i wybudował wieżę dziobową. W XV w. budowla ta przeistoczyła się w fortecę rycerską. W XVI w. zamek przejął i znacznie rozbudował ród von Zeidlitz, a następnie trafił on w ręce Cystersów z Krzeszowa. Od 1810 r. stał się własnością państwa pruskiego. Dzięki staraniom lokalnych mieszkańców stworzono tam muzeum i schronisko. Tę drugą funkcję zamek pełni do dziś. Można też podziwiać piękno okolicy z wieży zamkowej. Latem na dziedzińcu zamku organizowane są turnieje rycerskie i festiwal gotyckiego rocka pod nazwą ,,Castle Party”.
Innym atrakcyjnym miejscem jest Złotoryja, która otrzymała prawa miejskie w 1211 r. z rąk księcia Śląskiego, Henryka Brodatego. Nazwa tego miasta przypomina o dawnej praktyce pozyskiwania złotonośnych piasków nad Kaczawą. Poza tym warto zwrócić uwagę na XIII-wieczne przestrzenne rozplanowanie śródmieścia. Etap wydobycia złota zakończył się w XIV w. Wówczas mieszkańcy zajęli się sukiennictwem, płóciennictwem, handlem i piwowarstwem. W XVI w. w tym mieście powstało sławne w tej części Europy gimnazjum protestanckie. Dynamiczny rozwój Złotoryi zahamowała wojna trzydziestoletnia.

Dopiero w XIX w. zaczął się tu na nowo rozwijać handel. Miasto zyskało też nowoczesne rozwiązania takie jak kanalizacja i kolej. Po II wojnie światowej rozwijało się tu górnictwo miedzi. Dziś o górniczej tradycji miasta przypominają m.in. letnie zawody w płukaniu złota.
Miłośnicy przyrody powinni z kolei odwiedzić Park Krajobrazowy ,,Chełmy”, który utworzono w 1992 r. we wschodniej części Pogórza Kaczawskiego. Jego nazwa pochodzi od starosłowiańskiego słowa ,,cholme”, które oznacza pagórki. Teren ten jest porośnięty lasami mieszanymi. Warto zobaczyć bazaltowe wzgórza m.in. Czartowską Skałę i Rataj. Do dyspozycji mamy 110 km szlaków pieszych, ścieżki dydaktyczne, trasy rowerowe oraz szlak dla niepełnosprawnych.

Góry Polski, pod red. M. Gałuszka, M. Kulan, Bielsko-Biała 2016, s. 62-69